Szkoła wyższa jest jednostką organizacyjną prowadzącą działalność edukacyjną i działającą w oparciu o przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Szkoły wyższe mogą być prowadzone przez samorządy, osoby (firmy) prywatne albo władze państwowe. Rekrutacja do szkół tego typu odbywa się na podstawie wyników egzaminu dojrzałości oraz dodatkowego postępowania w postaci egzaminów.
Aby stać się członkiem/słuchaczem szkoły wyższej, trzeba mieć średnie wykształcenie z maturą oraz pomyślnie przejść postępowanie kwalifikacyjne. W praktyce oznacza to, że należy uzyskać określoną liczbę punktów albo/i zdać egzaminy albo uiścić opłatę za studia, a wcześniej złożyć wymagane dokumenty w postaci świadectwa maturalnego, kilku fotografii i podania.
Wyróżnia się kilka rodzajów studiów. Ze względu na stopień można mówić o studiach licencjackich (I stopnia), magisterskich (II stopnia) i doktoranckich (III stopnia). Osoby kończące studia przygotowują odpowiednio: prace licencjackie, prace magisterskie i prace doktoranckie. W trakcie zajęć studenci muszą systematycznie przedstawiać prace zaliczeniowe.
Uzyskanie dyplomu i tym samym prawa do posługiwania się tytułem zawodowym (licencjata lub magistra) albo naukowym (doktora) możliwe jest po złożeniu pracy dyplomowej i zdaniu egzaminu dyplomowego. Ten ostatni określa się mianem obrony pracy, podczas której student odpowiada na pytania dotyczące materiału objętego programem zajęć oraz samego dzieła naukowego. Pisanie prac jest więc warunkiem niezbędnym, żeby stać się upragnionym magistrem czy doktorem nauk.